دکتر عبدالله عبدالله نخستین بار در هشتم مهر سال جاری به کشور پاکستان سفر کرد. هدف سفر او گفت‌وگو با مقام‌های پاکستانی در مورد روند صلح افغانستان و کسب حمایت آنان بود. دکتر عبدالله پس از آن به چندین کشور منطقه از جمله هند، ازبکستان، ترکیه و ایران سفر کرد.

در تمامی این سفرها پذیرایی از وی در سطحی بالا و در حد پروتکل روسای ‌جمهوری بود. به طور مثال در سفر به پاکستان، شهر اسلام‌آباد به خاطر حضور وی یک روز تعطیل شد، چیزی که مقام‌های افغان در سفر عمران‌خان، نخست‌وزیر پاکستان به کابل جبران کردند و شهر کابل را برای یک روز تعطیل شد.

هدف عمده سفرهای دکتر عبدالله به کشورهای منطقه، کسب حمایت این کشورها از روند صلح افغانستان است. در واقع بیشتر کشورهای همسایه افغانستان نقش مهمی در تحولات این کشور دارند. تعدادی از این کشورها به صورت مستقیم در وضعیت فعلی افغانستان دخیل‌ هستند. این دخالت در حدی است که حتی خود آن کشورها نیز نمی‌توانند این موضوع را انکار کنند. کشورهای چون ایران و پاکستان از گروه طالبان که مخالف اصلی نظام فعلی افغانستان است حمایت می‌کنند، در حالی که در ظاهر امر پشت جمهوری فعلی افغانستان ایستاده‌اند. هند و ازبکستان هم بیشتر به دولت افغانستان‌ متمایل هستند و از دولت این کشور حمایت می‌کنند. تعدادی دیگر از کشورها مانند ترکیه، عربستان سعودی، قطر و حتی روسیه هم گاه به نعل می‌زنند و گاه به میخ؛ در حالی که حامی دولت افغانستان‌ هستند اما در بسیاری موارد به گروه طالبان نیز چراغ سبز نشان داده‌اند.

اما آن چه در اینجا مطرح است این است که آیا سفرهای عبدالله عبدالله به عنوان رئیس شورای مصالحه ملی افغانستان به کشورهای منطقه، تاثیری در روند صلح دارد یا خیر؟

به طور کلی، سیاست‌های خارجی کشورهای منطقه از جمله کشورهای همسایه افغانستان متاثر از سیاست خارجی افغانستان نیست، بلکه بیشتر تحت تاثیر سیاست‌های منطقه و بازی بزرگی است که در منطقه جریان دارد. به طور مثال، رویکرد دولت پاکستان در قبال افغانستان بیشتر متاثر از روابط هند و افغانستان است تا نگاه این کشور به همسایه‌ خود. افغانستان حداقل در ۳۰ سال گذشته در تلاش بوده است که رابطه خوبی با دولت پاکستان داشته باشد اما سیاست هند-محور پاکستان، به خصوص استراتژی خصمانه ارتش و استخبارات پاکستان در قبال افغانستان، مجالی برای بهتر شدن رابطه میان این دو کشور فراهم نکرده است. رابطه خوب هند با افغانستان، این توهم را در میان سیاستمداران پاکستانی ایجاد کرده است که هند، افغانستان را به عنوان عقبه سیاسی جنگ نرم این کشور با پاکستان در نظر گرفته است.

جمهوری اسلامی ایران نیز چنین اندیشه‌ای دارد. با این که رابطه دولت افغانستان با جمهوری اسلامی ایران در بهترین وضعیت قرار دارد، جمهوری اسلامی ایران در طول ۱۹ سال گذشته از هیچ فرصتی برای حمایت از مخالفان دولت افغانستان دریغ نکرده است؛ هرچند این حمایت نه برای سقوط دولت افغانستان که بیشتر برای زمینگیر کردن نیروهای امریکایی در افغانستان انجام شده است.

به دلیل همین رویکردها است که نمی‌توان بر اثرگذار بودن سفرهای دکتر عبدالله زیاد خوش‌بین بود. تنها چیزی که می‌تواند این سفرها را اثرگذار کند، به اشتراک‌گذاری دیدگاه‌های دولت افغانستان در مورد روند صلح با رهبران کشورهای منطقه است. مسلما اکثر کشورهای منطقه منهای پاکستان، دوست دارند که در افغانستان نظامی با ثبات و متمرکز به وجود بیاید زیرا به تجربه ثابت شده است که بی‌ثباتی در افغانستان، منطقه را نیز با چالش روبه‌رو کرده است؛ اما مشکل از جایی سر بر می‌کشد که این ثبات، با اساس دکترین سیاسی کشورهای منطقه و طبق منافع آنان تعریف می‌شود و نه بر اساس نیاز امروز مردم افغانستان و تحولات واقعی منطقه.

آقای عبدالله هنوز هم با باور بر اثرگذاری چنین سفرهایی طرح تداوم آن را در دستور کار خود دارد، با این حال بن‌بست مذاکرات صلح در قطر هنوز هیچ تغییری نداشته است.